ตามคติในศาสนาฮินดู และศาสนาเชน พระอินทร์ เป็นเทวราช ถือกำเนิดขึ้นในสมัยฤคเวท ต่อมาในสมัยที่ตรีมูรติอุบัติขึ้น พระอินทร์ก็ถูกลดบทบาทลงยกย่อง พระพรหม พระวิษณุ (พระนารายณ์) และ พระศิวะ (พระอิศวร) ขึ้นเป็นใหญ่แทน กระทั่งปัจจุบันกลายเป็นเทวดาชั้นรองจากมหาเทพตรีมูรติ
และตามคติพุทธศาสนาเรียกพระอินทร์ว่า ท้าวสักกะหรือท้าวศักระ เป็นผู้ปกครองสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นราชาแห่งเหล่าทวยเทพ สมัยพุทธกาลพระอินทร์บรรลุโสดาบัน เป็นเทพผู้พิทักษ์พระพุทธศาสนา ให้อยู่ยั่งยืน 5,000 ปี ใช้อำนาจทำลายเหล่ามารที่คอยนำพาพระพุทธศาสนาไปในทางเสื่อม มีเรื่องเล่าว่า อดีตชาติ พระอินทร์เกิดเป็นมฆมานพ เขาและสหายอีก 32 คน ได้ร่วมกันทำทานและสร้างศาลาที่พัก สระน้ำ และสวนสาธารณะ ไว้เพื่อสาธารณประโยชน์ เมื่อตายไป มฆมานพและสหาย 32 คน ได้ไปเกิดเป็นเทพบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
คติความเชื่อเกี่ยวกับพระอินทร์ หรือ ท้าวอัมรินทราธิราช เป็นเทวราชาผู้ปกครองเหล่าท้าวจตุมหาราชิกา ทั้ง 4 ทิศ รอบเขาพระสุเมรุ ได้แก่ท้าวเวสวัณ หรือ ท้าวกุเวร รักษาโลกด้านทิศเหนือ ทำหน้าที่ปกครองยักษ์ ท้าววิรุฬหก รักษาโลกด้านทิศใต้ ทำหน้าที่ปกครองกุมภัณฑ์ ท้าววิรูปักษ์ รักษาโลกด้านทิศตะวันตก ทำหน้าที่ปกครองนาค ท้าวธตรฐ รักษาโลกด้านทิศตะวันออก ทำหน้าที่ปกครองคนธรรพ์ และเป็นผู้อภิบาลโลกมนุษย์ เป็นผู้คุ้มครองผู้ทำความดี ดูแลทุกข์สุขของมนุษยโลก ยามใดที่มีเรื่องเดือดร้อนขึ้นบนโลกมนุษย์ อาสนะของพระองค์ที่เคยอ่อนนุ่มก็จะแข็งกระด้าง หรือบางครั้งก็ร้อนจนไม่สามารถประทับอยู่ได้ พระองค์จะรับรู้ถึงปัญหาของมนุษย์และรีบไปช่วยเหลือทันที พระอินทร์เป็นเจ้าแห่งพายุฝนและสายฟ้า มีพระวรกายสีเขียวมรกต มีดวงตา 1000 ดวง มี 4 กร ทรงอาวุธ ดาบ หอก ธนู สังข์ อาวุธหลักคือ สายฟ้า มีพาหนะ 2 ชนิดคือ รถม้า (พระอาทิตย์) และ ช้างเอราวัณ 3 เศียร มีชื่อเรียกอย่างอื่นๆ เช่น ท้าวสหัสนัยน์ ท้าวโกสีย์ ท้าวสักกะ เทวราช อมรินทร์ ศักรินทร์ มัฆวาน เพชรปาณี เป็นต้น มีมเหสี 4 องค์ คือ สุจิตรา สุธรรมา สุนันทา และสุชาดา