หน้ากากรังดา (Rangda)
รังดา (Rangda) ในภาษาชวา แปลว่า "หญิงม่าย" ถือได้ว่าเป็นเทวีของเหล่าภูติผี ปีศาจ และแม่มด เป็นตัวแทนแห่งความชั่วร้ายตามตำนานของชาวบาหลี โดยเชื่อกันว่านางมีรูปร่างหน้าตาน่าเกลียด ทั้งยังเป็นผู้นำกองทัพของปีศาจร้ายทั้งปวงเข้าต่อสู้กับ “บารอง” (Barong) ราชันแห่งวิญญาณและตัวแทนแห่งความดี
กล่าวกันว่ารังดาเดิมทีเป็นพระราชินีของพระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ในราวศตวรรษที่ 11 แต่ถูกเนรเทศออกจากเมือง ด้วยถูกกล่าวหาว่านางฝึกคาถาอาคม เมื่อว่าเวลาผ่านไปรังดาจึงกลับมาแก้แค้นโดยการร่ายมนต์สาปแช่งให้เกิดโรคภัยจนผู้คนล้มตาย และอาณาจักรสูญหาย แต่ก่อนการสาปแช่งของนางจะเป็นจริง ก็มี “บารอง” เข้ามาขัดขวาง และต่อสู้กับรังดาจนมีชัยชนะ ซึ่งการต่อสู้ในครั้งนั้นได้กลายเป็น “สัญลักษณ์ของการต่อสู้ชั่วนิรันดร์ระหว่างความดีและความชั่ว” ที่มีมาจวบจนปัจจุบัน ผ่านการแสดงประจำปีที่กลายเป็นวัฒนธรรมที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของบาหลี
นอกจากจะมีเทศกาลประเพณีที่เกี่ยวเนื่องกับรังดาแล้ว ในปัจจุบันหากเกิดเภทภัยขึ้นที่เกาะบาหลี ชาวบาหลีจะทำพิธีทรงเจ้าแม่รังดาเพื่อให้เจ้าแม่เผชิญหน้ากับบารอง โดยในตอนท้ายชายหนุ่มผู้ทรงบารองจะใช้กริชแทงรังดา ขณะที่นางรังดาจะร่ายมนต์ให้กริชนั้นกลับไปแทงบารอง แต่ไม่เป็นผลเนื่องจากอำนาจของบารองที่เป็นสัญลักษณ์แห่งความดี และชัยชนะจากความชั่วร้าย
หน้ากากรังดา (Rangda) นี้มีลักษณะใบหน้าสัตว์คล้ายลิงและสุนัข ตากลมโตและเหลือก แยกเขี้ยวโง้งแลบลิ้นยาว มีขนหรือผมที่รุงรังและยาว เป็นรังดา (Rangda) คือ ผีแม่หม้าย ราชินีแห่งความชั่ว หรือ มารดาแห่งวิญญาณทั้งมวล ตามคติชนบาหลีอธิบายไว้ว่าเป็น ปีศาจร้ายผู้เข่นฆ่าสตรี และกินเด็ก
