พระแสงขรรค์ชัยศรี ราชศัสตราวุธแห่งบรมราชจักรีวงศ์
พระแสงขรรค์ชัยศรีองค์ปัจจุบัน
ที่มา เฉลิมพล ตั้งศิริสกุล (๒๕๖๒)
พระแสงขรรค์ชัยศรี เครื่องราชกกุธภัณฑ์อันหมายถึงความอัจฉริยะภาพด้านการปกครองของพระมหากษัตริย์ มีที่มาตั้งแต่สมัยสุโขทัยพร้อมสะท้อนถึงความหมายและความสำคัญ
เบญจราชกกุธภัณฑ์ต้องประกอบให้ครบทั้ง ๕ อย่างจึงจะถือว่าครบองค์เบญจะอย่างสมบูรณ์ “พระแสงขรรค์ชัยศรี” คือ ๑ ในนั้น พระแสงศาสตราวุธประจำองค์พระมหากษัตริย์สะท้อนการสื่อถึงอำนาจและสติปัญญาในแง่การปกครอง หลายตำนานเล่าว่ามีปรากฏมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยแต่ก็ผลัดเปลี่ยนมือจนสูญหายไปอยู่ถึงเขมร มาจนถึงช่วงพระราชพิธีบรมราชาภิเษกรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระแสงเล่มนี้เป็นพระแสงที่เจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ให้ข้าราชการจากเมืองพระตะบองนำมาทูลเกล้าฯ ถวายเมื่อปี พ.ศ.๒๓๒๗ ส่วนสุดท้ายคือสามารถยืนยันได้เมื่อยึดถือตามข้อมูลจากประวัติศาสตร์ของกระทรวงวัฒนธรรม
พระแสงขรรค์ชัยศรี (เล่มที่ ๒ จากบน) พร้อมกับพระแสงดาบคาบค่าย พระแสงดาบใจเพชร และพระแสงดาบเวียด / ภาพ: ประมวลบทความพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
ที่มา Vogue Thailand (๒๕๖๒)
ต่อมาพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๑ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ทำด้ามฝักด้วยทองลงยาประดับอัญมณีใช้เป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในปี พ.ศ.๒๓๒๘ ถือว่าเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ที่มีตำนานเรื่องเล่ามาตั้งแต่ก่อนสมัยรัตนโกสินทร์ และยังคงเป็นส่วนสำคัญของพระราชพิธีต่อเนื่องจวบจนปัจจุบัน
ในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถ์เลขาได้กล่าวถึงความตอนหนึ่งในขณะที่อัญเชิญพระแสงขรรค์ชัยมาที่พระบรมมหาราชวังว่า ได้เกิดพายุ ฝนตกหนัก มีสายฟ้าฟาดมาลงที่ศาลาลูกขุน พร้อมกันนี้ในหนังสือเรื่อง ราชูปโภคและเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศพระมหากษัตริย์ โดย ม.ร.ว. เทวาธิราช ป. มาลากุล อดีตสมุหราชพิธี ได้กล่าวสมทบอีกว่า “เมื่อวันที่พระแสงขรรค์นี้มาถึง อสุนีบาตตกลงมาในพระนครถึง ๗ แห่ง มีที่ประตูวิเศษไชยศรี เป็นต้น อันเป็นทางที่พระแสงขรรค์องค์นี้ผ่าน”
บรรณานุกรม
เฉลิมพล ตั้งศิริสกุล. (๒๕๖๒). พระแสงขรรค์ชัยศรี ราชศัสตราวุธแห่งพระมหากษัตริย์. สืบค้นจาก https://www.gqthailand.com/culture/movie/article/king-sword
Vogue Thailand. (๒๕๖๒). พระแสงขรรค์ชัยศรี เครื่องราชกกุธภัณฑ์อันหมายถึงอัจฉริยภาพด้านการปกครอง. สืบค้นจาก https://www.vogue.co.th/fashion/inspirations/
article/royalsword
