ละโคนโขล (Lakhon Khol) เป็นนาฏกรรมสวมหน้ากากในกัมพูชา ที่เกิดจากการสืบทอดและฟื้นฟูหลังสงคราม โดยเฉพาะการแสดงเรื่อง "เรียมเกร์" (Reamker) แปลว่า "เกียรติแห่งพระราม" ซึ่งได้รับอิทธิพลจากมหากาพย์ "รามายณะ" (Ramayana) ที่กล่าวถึงมหากาพย์โบราณในวรรณกรรมอินเดีย และวรรณกรรมนี้ยังส่งต่ออิทธิพลต่อวัฒนธรรมและการแสดงในหลายประเทศ เช่น กัมพูชา ไทย อินโดนีเซีย และประเทศอื่น ๆ โดยนำเสนอผ่านการแสดงนาฏศิลป์และละครต่าง ๆ การแสดงลโคนโขลของกัมพูชาจึงมีความคล้ายกับการแสดงโขนของประเทศไทยเนื่องจากมีความเชื่อมโยงกันในทางประวัติศาสตร์
ภาพการแสดงละโคนโขลของประเทศกัมพูชา
ที่มา https://www.phnompenhpost.com/national/institutions-dark-10pm-drum-celebration
ภาพตัวละครยักษ์ละโคนโขล
ที่มา https://www.bangkokpost.com/life/arts-and-entertainment/1605434/masked-dance-tradition-rises-from-near-extinction-in-cambodia
การแสดงลโคนโขลจะมีตัวละครหลักคล้ายกับการแสดงโขนของประเทศไทย โดยจะมีพระราม พระลักษมณ์ นางสีดา พระอิศวร ทศกัณฐ์ นางมณโฑ พิเภก หนุมาน เป็นต้น เนื่องจากเนื้อเรื่องที่มีการต่อสู้แย่งชิงกันจึงต้องอาศัยขุนพลของทั้งสองฝั่งได้แก่ตัวละครลิง และตัวละครยักษ์ในการสู้รบ โดยที่หน้ากากยักษ์ในการแสดงลโคนโขลที่เป็นทหารยักษ์จะมีลักษณะหัวโล้น สวมกระบังหน้า ปากแสยะ และตาเบิกโพลง ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรจึงได้นำหน้ากากยักษ์ลโคนโขล สีแสด และหน้ากากยักษ์ลโคนโขล สีขาว รวบรวมเอาไว้ในกลุ่มหน้ากากยักษ์เพื่อใช้ในการศึกษาเรื่องราวและบทบาทของยักษ์ที่ปรากฏในวัฒนธรรมต่าง ๆ
หน้ากากยักษ์ลโคนโขลสีแสด จัดแสดง ณ นิทรรศการนานาหน้ากากทางมานุษวิทยา
หน้ากากยักษ์ลโคนโขลสีขาว จัดแสดง ณ นิทรรศการนานาหน้ากากทางมานุษวิทยา