หน้ากากฮะคึชิคิโจ (Hakushiki-jō)
หน้ากากฮะคึชิคิโจเป็นหน้ากากรูปแบบหนึ่งที่ใช้ในการแสดงละครโน ซึ่งอยู่ในกลุ่มหน้ากากชายชรา หรือ โอะกินะ (Okina) การตั้งชื่อหน้ากากฮะคึชิคิโจ(Hakushiki-jō) เป็นเพราะว่ามีการตกแต่งด้วยทาสีขาว (ฮาคึ) ขณะที่มีหน้ากากชายชราอีกรูปแบบหนึ่งคือ โคกุชิกิ-โจ ซึ่งทาสีดำ (โคกุ) ลักษณะเด่นของหน้ากากชิ้นนี้คือกรามล่างแยกออกจากกันและพับเข้าหากันได้ หน้ากากรูปแบบนี้ถือเป็นหน้ากากรูปแบบแรก ๆ ที่นำมาใช้กับการแสดงละครโน
หน้ากากฮะคึชิคิโจหรือมักเรียกว่าหน้ากากโอะกินะ (Okina) ถูกใช้ในการแสดง โอกินะ หรือเรียกอีกอย่างว่า Shikisanban หน้ากากนี้จะถูกสวมโดยตัวละครหลักเพื่อเป็นตัวแทนของชายชราที่มีความสุข จึงถือว่าเป็นการแสดงที่ศักดิ์สิทธิ์ หน้ากากโอกินะจัดว่าเป็นตัวละครตัวแรกที่ใช้เปิดฉากในการแสดงละครโนห์ โดยคนญี่ปุ่นเชื่อกันว่าการได้เห็นโอกินะร่ายรำถือว่าเป็นการอวยพรให้ผู้ชมมีอายุยืน มีความสุขและนำความเจริญรุ่งเรืองมาให้อีกด้วย
ในนิทรรศการนานาหน้ากากทางมานุษยวิทยา ซึ่งจัดแสดงที่ชั้น 2 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ได้จัดแสดงหน้ากากประเภทนี้ไว้ 3 ชิ้น ด้วยกัน
หน้ากากชายชราฮาคุชิกิโจ ชิ้นที่ 1
หน้ากากชิ้นนี้เป็นรูปใบหน้าของชายชรา หัวเราะปากกว้าง ตาเล็กหยี มีรอยย่นที่หน้าผาก หางตา ร่องแก้ม มีหนวดและเครายาว ใบหน้าสีขาว ตกแต่งด้วยปากสีแดง
ขนที่หัวคิ้วทั้งสองข้าง หนวด และเครายาวสีขาว
หน้ากากชายชรา - ฮาคุชิกิโจ (Hakushiki-jō ) ชิ้นที่ 2
หน้ากากชิ้นนี้เป็นรูปใบหน้าของชายชรา หัวเราะปากกว้าง ตาเล็กหยี มีรอยย่นที่หน้าผาก หางตา ร่องแก้ม มีหนวดและเครายาว ทำจากดินเผาทำให้มีนผิวหน้าสีส้ม
ตกแต่งด้วยปากสีแดง ขนที่หัวคิ้วทั้งสองข้าง หนวด และเครายาวสีขาว
หน้ากากชายชรา - ฮาคุชิกิโจ (Hakushiki-jō )
หน้ากากชิ้นนี้เป็นรูปใบหน้าของชายชรา ใบหน้าอมยิ้ม ทำจากโลหะ
ข้อมูลอ้างอิง
THE NOHGAKU PERFORMERS' ASSOCIATION . (n.d.) Nō masks. https://www.nohgaku.or.jp/en/guide/n%C5%8D-masks
The Tokugawa Art Museum. (n.d.) Noh and Kyogen Masks, Costumes, and Instruments. https://www.tokugawa-art-museum.jp/en/about/treasures/sculpture/