จารึกลานเงินภาษาไทย วัดมหาธาตุ เลขทะเบียน อย. 9 ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 กำหนดเป็น “หลักที่ 41 จารึกลานเงินภาษาไทยวัดมหาธาตุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา” เป็นจารึกที่จารด้วยอักษรไทยอยุธยา ภาษาไทย อายุพุทธศตวรรษที่ 20 มีตัวอักษร 7 บรรทัด บนแผ่นเงิน หรือที่เรียกว่า ลานเงิน เพราะเป็นแผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว ๆ ลักษณะเดียวกับใบลาน ขนาดกว้าง 6 ซม. ยาว 40 ซม.
จารึกแผ่นนี้พบที่กรุฐานพระปรางค์วัดมหาธาตุ อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จากการขุดค้นกรุฐานพระปรางค์วัดมหาธาตุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยกองโบราณคดี กรมศิลปากร เมื่อพุทธศักราช 2500 ครั้งนั้น นอกจากจารึกแผ่นนี้แล้ว ยังพบโบราณวัตถุอีกหลายชิ้น ได้แก่ พระบรมสารีริกธาตุบรรจุในผอบแก้วผลึกสีม่วงซึ่งมีทองคำหุ้มประกอบ พระพุทธรูป พระพิมพ์ และของมีค่าจำนวนมาก รวมไปถึงจารึกแผ่นดีบุก (อย. 2) และจารึกลานเงินอีกแผ่นหนึ่งซึ่งเป็นอักษรขอมภาษาบาลี สำหรับจารึกลานเงินภาษาไทย วัดมหาธาตุ เลขทะเบียน อย. 9 นี้ ปัจจุบันได้ถูกเก็บรักษาอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา ตำบลประตูชัย อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (ข้อมูลจากการสำรวจเมื่อ 22-24 กุมภาพันธ์ 2565)
(ภาพจารึกจากการสำรวจภาคสนามเมื่อวันที่ 22-24 กุมภาพันธ์ 2565)
เนื้อหาโดยสังเขป
ขุนศรีรัตนากร ร่วมกับครอบครัวและพี่น้องบริวารที่มีจิตศรัทธาได้ร่วมกันสร้างพระพิมพ์จำนวน 76,152 องค์ โดยถวายอานิสงส์นี้แด่สมเด็จพระรามาธิบดี สมเด็จพระศรีราชาธิราช และบรรดาญาติพี่น้องให้ได้บรรลุธรรมถึงสวรรค์ชั้นนิรพานถ้วนทุกคน ส่วนตนเองนั้น (ขุนศรีรัตนากร) ขอไปอยู่บนสวรรค์ชั้นดุสิตเพื่อจะได้เฝ้าพระศรีอาริยไมตรี และแม้เมื่อพระศรีสรรเพชญ์เสด็จมาเป็นพระพุทธเจ้าก็จะขอมาเกิดด้วยในกำเนิดของกษัตริย์ที่ฉลาดเหมือนพระมโหสถ รูปงามเหมือนกามเทพ และกล้าหาญเหมือนพระราม
ข้อมูลอ้างอิง
พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร. (2547). จารึกลานเงินภาษาไทย วัดมหาธาตุ. สืบค้นเมื่อ 16 ธันวาคม 2567. จาก https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/detail/648
