เครื่องถ้วย หรือ พอร์ซเลน (porcelain) เป็นการแบ่งประเภทภาชนะดินเผา (รวมถึงเครื่องปั้นดินเผา) ตามอุณหภูมิการเผาและเนื้อดิน
ลักษณะเนื้อภาชนะดินเผาประเภทนี้จะละเอียด (ความพรุนน้อยกว่า 1%) สีขาว มีคุณสมบัติโปร่งแสง เนื้อบาง ไม่ดูดซึมน้ำ ดีดเคาะจะมีเสียงใสกังวานมาก เผาด้วยอุณหภูมิ 1,280-1,350 องศาเซลเซียส หรือ 1,300-1,450 องศาเซลเซียส
อย่างไรก็ดี ในปัจจุบัน ในหลาย ๆ โอกาสก็มักพบว่า คำว่า เครื่องถ้วย ถูกใช้เรียกแทนคำว่า ภาชนะดินเผา (pottery) หรือ เครื่องปั้นดินเผา (ceramic)
ที่มา :
พัชรี สาริกบุตร. เทคโนโลยีสมัยโบราณ : เครื่องมือหิน งานโลหะ เครื่องปั้นดินเผา แก้ว และลูกปัดแก้ว. ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2523 : 93 ; 95.
สำนักโบราณคดี กรมศิลปากร. ศัพทานุกรมโบราณคดี. กรุงเทพฯ: สำนักโบราณคดี กรมศิลปากร, 2550.
Rice, Prudence M. Pottery analysis : a sourcebook. Chicago : University of Chicago Press, 1987 : 5-6.
