ชุดการเรียนรู้อ่านเลขวงดวงชาตาในจารึกล้านนา ประกอบด้วยข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับการอ่านวงดวงชาตา เมื่ออ่านจบแล้วสามารถเข้าไปดูตัวอย่างตามคอนเทนต์ที่ให้ไว้จำนวน 5 เรื่อง ได้แก่
1. ศิลาจารึกการสร้างวิหารจันทรอาราม 2. ศิลาจารึกประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ (หลักที่ 1) 3. ศิลาจารึกวัดมหาวัน (จังหวัดพะเยา) 4. ศิลาจารึกวัดเชียงมั่น จังหวัดเชียงใหม่ 5. จารึกบนแผ่นไม้วัดเสลารัตนบัพพตาราม (แผ่นใหม่)
เมื่อเข้าไปดูวงดวงชาตาของศิลาจารึกแต่ละหลักตามตัวอย่างที่ให้แล้ว สามารถทดลองอ่านได้โดยเทียบกับข้อมูลสอนการอ่านวงดวงชาตาเบื้องต้นที่ให้ไว้ด้านล่างนี้
วงดวงชาตาคืออะไร
ดวงชาตา หรือ ดวงชะตา ในพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ให้ความหมายว่า "ผังที่แสดงตำแหน่งของดาวพระเคราะห์ต่าง ๆ ในท้องฟ้าขณะที่เกิดเหตุการณ์บางอย่าง โดยเฉพาะดวงชะตากำเนิด ซึ่งกำหนดความเป็นไปในชีวิตของบุคคลต่าง ๆ ตามความเชื่อทางโหราศาสตร์, เรียกสั้น ๆ ว่า ดวง"
ส่วนดวงชาตาที่พบในศิลาจารึกนั้นเป็นฤกษ์ วัน เวลา ในการสร้างถาวรวัตถุ เช่น การสร้างจารึก การสร้างถาวรวัตถุ เช่น เจดีย์ วิหาร เป็นต้น ที่เรียกว่า "วงดวงชาตา" นั้นก็เพราะมีวงกลมล้อมรอบดวงชาตานั้นอีกที ศิลาจารึกที่มีวงดวงชาตาปรากฏนั้นพบมากที่สุดเป็นจารึกล้านนา อักษรธรรมล้านนา อักษรฝักขาม รองลงมาเป็นจารึกอีสาน อักษรธรรมอีสาน อักษรไทยน้อย และจารึกอักษรไทย ตามลำดับ แต่จะไม่พบวงดวงชาตานี้ในจารึกทางภาคใต้เลย
รูปแบบที่เห็นโดยทั่วไปสำหรับการเขียนจารึกในล้านนานั้น จะขึ้นต้นด้วยวงดวงชาตาซึ่งบ่งบอกฤกษ์สร้างของวัตถุสถานตามที่ระบุในจารึก อันประกอบด้วยตัวเลขที่ใช้แทนกลุ่มดาวที่จะไปสถิตตามราศีต่าง ๆ และในดวงชาตาจะเรียกราศีต่าง ๆ ตามชื่อของกลุ่มดาว ดังดวงชาตาที่แสดงไว้นี้
ตัวเลขในดวงชาตา
ตัวเลขที่อยู่ในแต่ละราศีของดวงชาตาที่พบในจารึกล้านนา โดยมากจะพบตัวเลข 1-8 ตัวเลขแต่ละตัวมีความหมายแทนดาวเคราะห์ต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
เลข 1 แทน พระอาทิตย์
เลข 2 แทน พระจันทร์
เลข 3 แทน พระอังคาร
เลข 4 แทน พระพุธ
เลข 5 แทน พระพฤหัสบดี
เลข 6 แทน พระศุกร์
เลข 7 แทน พระเสาร์
เลข 8 แทน พระราหู
เลข 9 แทน พระเกตุ
เลข 0 แทน มฤตยู
ส่วนตัว ล ที่อยู่ในวงดวงชาตานั้นแทน ลัคนา
ตัวอย่าง
จากภาพอธิบายได้ว่า
เลข 1 พระอาทิตย์ และเลข 3 พระอังคารสถิตอยู่ในราศีตุล
เลข 4 พระพุธและเลข 6 พระศุกร์สถิตอยู่ในราศีกันย์
ลัคนาและเลข 2 พระจันทร์สถิตอยู่ในราศีมังกร
เลข 8 พระราหูสถิตอยู่ในราศีเมษ
เลข 5 พระพฤหัสบดีสถิตอยู่ในราศีพฤษภ
เลข 7 พระเสาร์สถิตอยู่ในราศีเมถุน
สำหรับ “ลัคนา” ที่จะปรากฏในวงดวงชาตานั้น หมายถึง เวลาอันเป็นมงคลสำหรับลงมือทำการใด ๆ ราศีในดวงชะตาที่พระอาทิตย์หรือพระจันทร์สถิตอยู่ในเวลาเจ้าของชะตาเกิด หรือหมายถึง ราศีที่ปรากฏขึ้นที่ขอบฟ้าทางทิศตะวันออกในแนวระดับตา ในขณะที่เหตุการณ์เกิดขึ้น ในทางโหราศาสตร์ ลัคนา ใช้แทน ตนุ หรือ ตัวตนุของคนหรือสิ่งของที่เกิดขึ้นในขณะนั้น หรือหมายถึง การผ่านเข้ามา การเริ่มต้น และการสัมผัส
วงดวงชาตาที่อยู่ด้านบนสุดของศิลาจารึก จะบอกฤกษ์สร้างเป็นกลุ่มดาวและราศีดังกล่าว บรรทัดถัดมาจึงจะมีข้อความจารึกระบุปี วัน เดือน และเวลาของการจารึก มีการบอกศักราช ชื่อปีนักษัตร ซึ่งจะทำให้ผู้ศึกษาสามารถเข้าใจเหตุการณ์และอายุของศิลาจารึกและวัตถุสถานที่เอ่ยถึงในศิลาจารึกได้
|