อ่านเลขดวงชาตาในจารึกล้านนา
เผยแพร่ 28 ก.ย. 66
5k
2
6
เรียนรู้เรื่องการอ่านตัวเลขในวงดวงชาตาในเบื้องต้น สามารถดูผังที่แสดงตำแหน่งของดาวพระเคราะห์ต่าง ๆ ว่าสถิตในราศีใดบ้าง และสามารถอ่านแบบถอดเลขออกมาจากวงดวงชาตานั้นออกมาอย่างเข้าใจ
| ระยะเวลาการเรียน (Duration) | |
|---|---|
| วัตถุประสงค์ (Objective) | 1. เพื่อให้ทราบวิธีการอ่านตัวเลขจากวงดวงชาตาของจารึกล้านนาในเบื้องต้น
2. เพื่อให้เข้าใจความหมายและความสำคัญของวงดวงชาตาที่ปรากฎในศิลาจารึกล้านนา |
| ประโยชน์ที่จะได้รับ (Benefit) | 1. ทราบวิธีการอ่านตัวเลขจากวงดวงชาตาของจารึกล้านนาในเบื้องต้น
2. เข้าใจความหมายและความสำคัญของวงดวงชาตาที่ปรากฎในศิลาจารึกล้านนา |
| เหมาะสำหรับ (Target group) |
- ครู/อาจารย์ - นักวิจัย - ผู้ปฏิบัติงานทางวัฒนธรรม - กระบวนการ/วิทยากร/นักการศึกษา - นักศึกษาระดับปริญญาตรี - บุคคลทั่วไป - นักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา |
| ผู้สอน (Instructor) |
- นางสาว นวพรรณ ภัทรมูล หน่วยงาน ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| คุณสมบัติผู้เรียน (ถ้ามี) | 1. ผู้มีความรู้และกำลังศึกษาในระดับปริญญาตรีขึ้นไป หรือบุคคลทั่วไปที่มีความสนใจเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และโบราณคดี |
| แนวทางการใช้งาน (Learning and teaching guideline) (ถ้ามี) | ชุดการเรียนรู้อ่านเลขวงดวงชาตาในจารึกล้านนา ประกอบด้วยข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับการอ่านวงดวงชาตา เมื่ออ่านจบแล้วสามารถเข้าไปดูตัวอย่างตามคอนเทนต์ที่ให้ไว้จำนวน 5 เรื่อง ได้แก่ 1. ศิลาจารึกการสร้างวิหารจันทรอาราม ตัวอย่างศิลาจารึกล้านนาที่มีวงดวงชาตายังมีอีกจำนวนมาก สามารถเข้าศึกษาเพิ่มเติมได้จาก https://db.sac.or.th/inscriptions/dataset/dataset_index/6
เมื่อเข้าไปดูวงดวงชาตาของศิลาจารึกแต่ละหลักตามตัวอย่างที่ให้แล้ว สามารถทดลองอ่านได้โดยเทียบกับข้อมูลสอนการอ่านวงดวงชาตาเบื้องต้นที่ให้ไว้ด้านล่างนี้
วงดวงชาตาคืออะไร
ดวงชาตา หรือ ดวงชะตา ในพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ให้ความหมายว่า "ผังที่แสดงตำแหน่งของดาวพระเคราะห์ต่าง ๆ ในท้องฟ้าขณะที่เกิดเหตุการณ์บางอย่าง โดยเฉพาะดวงชะตากำเนิด ซึ่งกำหนดความเป็นไปในชีวิตของบุคคลต่าง ๆ ตามความเชื่อทางโหราศาสตร์, เรียกสั้น ๆ ว่า ดวง"
ส่วนดวงชาตาที่พบในศิลาจารึกนั้นเป็นฤกษ์ วัน เวลา ในการสร้างถาวรวัตถุ เช่น การสร้างจารึก การสร้างถาวรวัตถุ เช่น เจดีย์ วิหาร เป็นต้น ที่เรียกว่า "วงดวงชาตา" นั้นก็เพราะมีวงกลมล้อมรอบดวงชาตานั้นอีกที ศิลาจารึกที่มีวงดวงชาตาปรากฏนั้นพบมากที่สุดเป็นจารึกล้านนา อักษรธรรมล้านนา อักษรฝักขาม รองลงมาเป็นจารึกอีสาน อักษรธรรมอีสาน อักษรไทยน้อย และจารึกอักษรไทย ตามลำดับ แต่จะไม่พบวงดวงชาตานี้ในจารึกทางภาคใต้เลย
รูปแบบที่เห็นโดยทั่วไปสำหรับการเขียนจารึกในล้านนานั้น จะขึ้นต้นด้วยวงดวงชาตาซึ่งบ่งบอกฤกษ์สร้างของวัตถุสถานตามที่ระบุในจารึก อันประกอบด้วยตัวเลขที่ใช้แทนกลุ่มดาวที่จะไปสถิตตามราศีต่าง ๆ และในดวงชาตาจะเรียกราศีต่าง ๆ ตามชื่อของกลุ่มดาว ดังดวงชาตาที่แสดงไว้นี้
 ตัวเลขในดวงชาตา
ตัวเลขที่อยู่ในแต่ละราศีของดวงชาตาที่พบในจารึกล้านนา โดยมากจะพบตัวเลข 1-8 ตัวเลขแต่ละตัวมีความหมายแทนดาวเคราะห์ต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
เลข 1 แทน พระอาทิตย์
เลข 2 แทน พระจันทร์
เลข 3 แทน พระอังคาร
เลข 4 แทน พระพุธ
เลข 5 แทน พระพฤหัสบดี
เลข 6 แทน พระศุกร์
เลข 7 แทน พระเสาร์
เลข 8 แทน พระราหู
เลข 9 แทน พระเกตุ
เลข 0 แทน มฤตยู
ส่วนตัว ล ที่อยู่ในวงดวงชาตานั้นแทน ลัคนา
ตัวอย่าง
 จากภาพอธิบายได้ว่า
เลข 1 พระอาทิตย์ และเลข 3 พระอังคารสถิตอยู่ในราศีตุล
เลข 4 พระพุธและเลข 6 พระศุกร์สถิตอยู่ในราศีกันย์
ลัคนาและเลข 2 พระจันทร์สถิตอยู่ในราศีมังกร
เลข 8 พระราหูสถิตอยู่ในราศีเมษ
เลข 5 พระพฤหัสบดีสถิตอยู่ในราศีพฤษภ
เลข 7 พระเสาร์สถิตอยู่ในราศีเมถุน
สำหรับ “ลัคนา” ที่จะปรากฏในวงดวงชาตานั้น หมายถึง เวลาอันเป็นมงคลสำหรับลงมือทำการใด ๆ ราศีในดวงชะตาที่พระอาทิตย์หรือพระจันทร์สถิตอยู่ในเวลาเจ้าของชะตาเกิด หรือหมายถึง ราศีที่ปรากฏขึ้นที่ขอบฟ้าทางทิศตะวันออกในแนวระดับตา ในขณะที่เหตุการณ์เกิดขึ้น ในทางโหราศาสตร์ ลัคนา ใช้แทน ตนุ หรือ ตัวตนุของคนหรือสิ่งของที่เกิดขึ้นในขณะนั้น หรือหมายถึง การผ่านเข้ามา การเริ่มต้น และการสัมผัส
วงดวงชาตาที่อยู่ด้านบนสุดของศิลาจารึก จะบอกฤกษ์สร้างเป็นกลุ่มดาวและราศีดังกล่าว บรรทัดถัดมาจึงจะมีข้อความจารึกระบุปี วัน เดือน และเวลาของการจารึก มีการบอกศักราช ชื่อปีนักษัตร ซึ่งจะทำให้ผู้ศึกษาสามารถเข้าใจเหตุการณ์และอายุของศิลาจารึกและวัตถุสถานที่เอ่ยถึงในศิลาจารึกได้
|
Content
เผยแพร่ 27 ก.ย. 66
275
ศิลาจารึกการสร้างวิหารจันทรอาราม
ศิลาจารึกการสร้างวิหารจันทรอาราม หรือศิลาจารึกเลขทะเบียน ชร. 1 เป็นศิลาจารึกอักษรฝักขาม ทำจากหินทราย...
ไม่ได้ระบุ
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 27 ก.ย. 66
574
ศิลาจารึกประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ (หลักที่ 1)
ศิลาจารึกประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ (หลักที่ 1) เป็นศิลาจารึกรูปหลักสี่เหลี่ยม ทำด้วยหินทรายสีเทา อ...
ไม่ได้ระบุ
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 27 ก.ย. 66
748
ศิลาจารึกวัดเชียงมั่น จังหวัดเชียงใหม่
ศิลาจารึกวัดเชียงมั่น จังหวัดเชียงใหม่ เป็นจารึกรูปใบเสมา ทำด้วยหินทรายสีแดง จารด้วยอักษรฝักขาม ภาษา...
ไม่ได้ระบุ
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 27 ก.ย. 66
430
ศิลาจารึกวัดมหาวัน (จังหวัดพะเยา)
ศิลาจารึกวัดมหาวัน (จังหวัดพะเยา) หรือศิลาจารึกเลขทะเบียน ชม. 67 เป็นศิลาจารึกอักษรฝักขาม อายุพุทธศั...
ไม่ได้ระบุ
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 27 ก.ย. 66
178
จารึกบนแผ่นไม้วัดเสลารัตนบัพพตาราม (แผ่นใหม่)
จารึกบนแผ่นไม้วัดเสลารัตนบัพพตาราม (แผ่นใหม่) เป็นจารึกอักษรธรรมล้านนา บนแผ่นไม้รูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ...
ไม่ได้ระบุ
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 29 มี.ค. 66
936
การจัดการข้อมูลเอกสารโบราณในรูปแบบดิจิทัล (Learnin...
ฐานข้อมูลเอกสารโบราณภูมิภาคตะวันตกในประเทศไทย เห็นอุปสรรคของเครือข่ายวัดและสถาบันทางวัฒนธรรม เช่น พิ...
ทนงศักดิ์ เลิศพิพัฒน์วรกุล
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 23 มิ.ย. 66
917
เมืองประวัติศาสตร์เชียงแสน
นำเสนอความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เชียงแสนยุคต่าง ๆ ทั้งที่เป็นเรื่องราวในตำนานที่มีถึง 3 ตำน...
จรรยา ยุทธพลนาวี
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 28 ก.ย. 66
1.2k
ร่องรอยอารยธรรมทวาฯ จากศิลาจารึกพบที่เมืองโบราณศรี...
เรียนรู้เกี่ยวกับศิลาจารึกซึ่งนับเป็นหลักฐานทางโบราณคดีที่สำคัญและเป็นส่วนหนึ่งของเมืองโบราณศรีเทพ ซ...
นวพรรณ ภัทรมูล
ผู้นำเข้าข้อมูล
เผยแพร่ 29 ก.ย. 66
1
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม: อัมพวา
อัมพวา เป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ในภาคตะวันตกของประเทศไทยและมีสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่น่าสนใจมากม...
ดอกรัก พยัคศรี
ผู้นำเข้าข้อมูล
